Prokuratura Europejska (EPPO) jest niezależną prokuraturą Unii Europejskiej. Jest ona odpowiedzialna za prowadzenie dochodzeń, ściganie i stawianie przed sądem przestępstw przeciwko interesom finansowym UE. Obejmują one kilka rodzajów nadużyć finansowych, oszustwa związane z VAT stanowiące szkodę dla budżetu UE powyżej 10 mln euro, pranie pieniędzy, korupcję itd.
Prokuratura Europejska wszczyna postępowania przygotowawcze, wnosi akty oskarżenia i sprawuje funkcje oskarżyciela publicznego przed właściwymi sądami uczestniczących państw członkowskich aż do ostatecznego zakończenia sprawy. Do czasu rozpoczęcia działalności przez EPPO jedynie organy krajowe mogły prowadzić postępowania przygotowawcze i ścigać te przestępstwa, lecz ich uprawnienia nie przekraczały granic ich kraju. Organizacje takie jak Eurojust, OLAF i Europol nie posiadają uprawnień niezbędnych do prowadzenia takich postępowań przygotowawczych oraz wnoszenia i popierania oskarżeń.
Od rozpoczęcia działalności 1 czerwca 2021 r. EPPO zarejestrowała ponad 4 000 zawiadomień o popełnieniu przestępstwa od uczestniczących państw członkowskich UE i podmiotów prywatnych; wszczęto ponad 929 dochodzeń (stan na czerwiec 2022 r.). Obywatele mogą zgłaszać przestępstwa do EPPO za pomocą specjalnego formularza internetowego.
Mandat Prokuratury Europejskiej został określony w rozporządzeniu Rady (UE) 2017/1939, które weszło w życie 31 października 2017 r. Zobaczstronę Ramy prawne, aby dowiedzieć się więcej o przepisach regulujących różne aspekty EPPO.
Jakie są interesy finansowe UE?
Wszystkie dochody, wydatki i aktywa ujęte w ramach, uzyskane za pośrednictwem lub należne na rzecz budżetu Unii Europejskiej oraz budżetów instytucji, organów i jednostek organizacyjnych ustanowionych na mocy Traktatów oraz budżetów zarządzanych i monitorowanych przez te podmioty.
O jakie przestępstwa chodzi?
Uczestniczące państwa członkowskie zostaly zobowiazane do wdrożenia do swojego prawa krajowego „dyrektywy PIF”. Dyrektywa Rady i Parlamentu obejmuje zwalczanie za pośrednictwem prawa karnego nadużyć na szkodę interesów finansowych Unii Europejskiej i zwiększa poziom ochrony budżetu UE poprzez harmonizację definicji, sankcji i okresów przedawnienia przestępstw naruszających interesy finansowe UE.
Określa również, jakie przestępstwa wchodzą w zakres mandatu EPPO:
- transgraniczne oszustwo związane z VAT, którego łączna wartość szkody wynosi co najmniej 10 000 000 EUR,
- inne rodzaje nadużyć finansowych naruszających interesy finansowe UE,
- korupcja, która szkodzi lub może zaszkodzić interesom finansowym UE,
- sprzeniewierzenie środków finansowych lub aktywów UE przez urzędnika publicznego,
- pranie pieniędzy i przestępczość zorganizowana, a także inne przestępstwa nierozerwalnie związane z jedną z poprzednich kategorii.
Przykład: Jeśli urzędnik bierze łapówkę w związku z projektem finansowanym przez UE i ukrywa ją, kupując dom, EPPO może zbadać zarówno korupcję bierną, jak i późniejsze pranie pieniędzy.
- cross-border VAT fraud involving total damages of at least EUR 10,000,000;
- other types of fraud affecting the EU’s financial interests;
- corruption that damages, or is likely to damage, the EU’s financial interests;
- misappropriation of EU funds or assets by a public official;
- money laundering and organised crime, as well as other offences inextricably linked to one of the previous categories.
For example: If a civil servant takes a bribe in relation to an EU-funded project and conceals it by buying a house, the EPPO can investigate both the passive corruption and the subsequent money laundering.
Nasi partnerzy
Prokuratura Europejska nawiązała uprzywilejowane partnerstwo z innymi instytucjami, organami i agencjami UE.
Zawarto porozumienie z Komisją Europejską, a także podpisano porozumienia robocze z OLAF‑em, Eurojustem, Europolem, Europejskim Trybunałem Obrachunkowym, Europejskim Bankiem Inwestycyjnym i Europejskim Funduszem Inwestycyjnym.
Oprócz współpracy z innymi instytucjami, organami i agencjami UE (takimi jak wymienione powyżej) EPPO podejmuje również współpracę z następującymi dodatkowymi kategoriami partnerów:
- organy nieuczestniczących państw członkowskich UE,
- organy państw niebędących członkami UE (państwa trzecie),
- organy uczestniczących państw członkowskich,
- sieci współpracy sądowej i organów ścigania (np. Europejska Sieć Sądowa, CARIN itd.),
- organizacje międzynarodowe i ich odpowiedniki (Rada Europy, Interpol itd.).
Ogólnodostępne porozumienia robocze z niektórymi z powyższych podmiotów można znaleźć w sekcji „Dokumenty” na naszej stronie internetowej.