Rialachán OIPE agus an Treoir PIF
Socraíonn Rialachán (AE) 2017/1939 ón gComhairle an 12 Deireadh Fómhair 2017, lena gcuirtear comhar feabhsaithe i bhfeidhm maidir le bunú Oifig an Ionchúisitheora Phoiblí Eorpaigh ('Rialachán OIPE'), an bunús le feidhmiú an OIPE.
Sainmhínítear sa Treoir (AE) 2017/1371 ó Pharlaimint na hEorpa agus ó Chomhairle an 5 Iúil 2017 maidir leis an gcomhrac i gcoinne calaoise ar leasanna airgeadais an Aontais trí dhlí coiriúil ('Treoir PIF') cé na coireanna a mheastar a bheith ina gcoireanna a dhéanann difear do bhuiséad an AE.
Baineann sé seo le hinniúlacht ábhartha an OIPE, a chinntear le hAirteagal 22 de Rialachán OIPE. (Tagraíonn Airteagal 22 de Rialachán OIPE do shraith cionta a eascraíonn as dlí an AE, atá sa Treoir PIF.)
Tá na Ballstáit rannpháirteacha go léir faoi cheangal chomh maith céanna ag an Treoir PIF. Fágann treoracha faoi na Ballstáit cé na foirmeacha agus na modhanna a úsáideann siad go léir chun iad a thrasuí sa dlí náisiúnta. Maidir leis an OIPE, ciallaíonn sé seo nach bhfuil aon chód coiriúil coiteann de chuid an Aontais Eorpaigh ann. Cinntíonn Treoir PIF, áfach, inniúlacht chomhchuibhithe ar fud Bhallstáit OIPE maidir leis na coireanna a fhiosraíonn agus a ionchúisíonn an OIPE.
Ina imscrúduithe agus ina ionchúisimh, braitheann an OIPE ar na cionta coiriúla náisiúnta mar is féidir iad a fháil i ndlíthe coiriúla faoi seach Bhallstát an Ionchúisitheora Tarmligthe Eorpaigh atá ainmnithe mar fhreagracht as na himscrúduithe agus na hionchúisimh sa chás sonrach thar ceann an OIPE a láimhseáil. Mar chuid dá bhfógraí faoi Airteagal 117 de Rialachán OIPE, tá a gcionta náisiúnta ábhartha curtha ar fáil ag Ballstáit rannpháirteacha.
Ballstáit an AE ag glacadh páirte sa OIPE
I láthair na huaire, tá 22 Bhallstát de chuid an Aontais rannpháirteach in OIPE. Ceadaíonn coincheap an chomhair fheabhsaithe (Airteagail 326 go 334 den Chonradh um Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh) go n-aontaíonn roinnt Ballstát sprioc a shaothrú eatarthu féin, go háirithe bunú an OIPE (Airteagail 86(1), fo-mhír 3 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh), fiú má roghnaíonn na Ballstáit eile staonadh ó pháirt a ghlacadh.
Le linn na hidirbheartaíochta chun an OIPE a chruthú, dheimhnigh 20 Ballstát gur mhian leo é a bhunú agus, dá bhrí sin, tháinig siad chun bheith ina mBallstáit rannpháirteacha nuair a glacadh le Rialachán OIPE in 2017.
Cé is moite den Danmhairg, is féidir le níos mó Ballstát dul isteach sa chomhoibriú feabhsaithe don OIPE níos déanaí. Ní mór don Choimisiún Eorpach a rannpháirtíocht a dheimhniú.
Go dtí an pointe seo, tharla sé seo le dhá Bhallstát eile:
- Cinneadh an Choimisiúin an 1 Lúnasa 2018 lena ndeimhnítear rannpháirtíocht na hÍsiltíre in Oifig an Ionchúisitheora Phoiblí Eorpaigh;
- Cinneadh an Choimisiúin an 7 Lúnasa 2018 lena ndeimhnítear rannpháirtíocht Mhálta in Oifig an Ionchúisitheora Phoiblí Eorpaigh.
Ionstraimí dlí arna nglacadh ag Coláiste an OIPE
Foráiltear le Rialachán OIPE d'ionstraimí breise dlí a dhéanann scagadh agus treoir ar chinnteoireacht inmheánach an OIPE. Is iad seo a leanas na cinn is tábhachtaí acu:
- na Rialacha Inmheánacha Nós Imeachta Oifig an Ionchúisitheora Phoiblí Eorpaigh, arna leasú idir an dá linn;
- an Cinneadh maidir leis na Buansheomraí, arna leasú idir an lá linn;
- an Cinneadh maidir le Feidhmeanna agus Nósanna Imeachta na mBuansheomraí, arna leasú idir an dá linn;
- treoirlínte éagsúla, e.g. na Treoirlínte Oibríochtúla maidir le hImscrúdú, Beartas Éabhlóide agus Atreorú Cásanna, na Treoirlínte maidir le Nósanna Imeachta Simplithe agus maidir le Cumhachtaí na mBuansheomraí faoi Seach agus Treoirlínte an Choláiste maidir le hAirteagal 31 de Rialachán OIPE a chur i bhFeidhm.
Comhoibriú le comhpháirtithe eile an OIPE
Maidir lena imscrúduithe agus lena ionchúisimh, oibríonn an OIPE le go leor comhpháirtithe ó laistigh den Aontas Eorpach (údaráis na mBallstát rannpháirteacha agus neamh-rannpháirteacha, institiúidí an Aontais Eorpaigh, comhlachtaí, oifigí agus gníomhaireachtaí) agus níos faide i gcéin (údaráis tríú tíortha, eagraíochtaí idirnáisiúnta).
A gcuid fógraí faoi Airteagal 117 Rialachán OIPE, tá a n-údaráis faoi seach ainmnithe ag na Ballstáit rannpháirteacha a idirghníomhaíonn leis an OIPE.
Chun an comhoibriú a éascú, tá roinnt socruithe oibre curtha i gcrích ag an OIPE le húdaráis na mBallstát rannpháirteacha agus neamh-rannpháirteacha araon, chomh maith le comhpháirtithe ag leibhéal an Aontais Eorpaigh, e.g. Oifig Frithchalaoise na hEorpa (OLAF), Eurojust, Europol, Cúirt Iniúchóirí na hEorpa agus Grúpa an Bhainc Infheistíochta Eorpaigh.
Thairis sin, leasaíodh na bunghníomhartha do na mórpháirtithe chun aghaidh a thabhairt ar a gcaidreamh leis an OIPE: an Rialachán Eurojust, an Rialachán OLAF agus an Rialachán Europol.
Cosaint sonraí agus rochtain phoiblí ar dhoiciméid
Féach ar an gcreat dlíthiúil um chosaint sonraí ag an OIPE.
Coinníonn an OIPE clár poiblí de dhoiciméid OIPE, ar féidir é a úsáid chun na doiciméid dlí thuasluaite agus doiciméid dlí OIPE eile a chuardach.